سانتریفیوژ یخچال‌دار چیست؟

دستگاه‌های سانتریفیوژ از اختلاف چگالی بین فازهای مختلف محلول‌ها برای جداسازی استفاده می‌کنند. چرخش سریع این دستگاه باعث می‌شود فازهای دارای چگالی بیشتر در قسمت‌های پایینی لوله آزمایشگاهی رسوب کنند و فازهای دارای چگالی کم‌تر به سطح بیایند. اگر نمونه‌های آزمایشگاهی به تغییرات دما حساس باشند، باید از سانتریفیوژ یخچالدار برای آن‌ها استفاده کرد تا نتیجه آزمایش بخاطر تغییر دما در حین چرخش یا قرار گرفتن در دمای محیط، تحت تأثیر قرار نگیرد. نمونه‌های آزمایشگاهی حاوی پروتئین، پلاسما و سرم خون، آنزیم‌ها و میکروارگانیسم‌های حساس به دما در این سانتریفیوژها جداسازی می‌شوند.

در این مقاله توضیحاتی درباره اجزای دستگاه سانتریفیوژ یخچالدار ارائه می‌دهیم، عملکرد آن را بررسی می‌کنیم و توضیحاتی درباره روش کار و نکات مهم در حین کار با این دستگاه ارائه خواهیم داد.

سانتریفیوژ یخچالدار چیست؟

دستگاه سانتریفیوژ یخچالدار یک موتور الکتریکی دارد؛ قدرت این موتور در دستگاه‌های مختلف متفاوت است و قابلیت چرخش بین هزار تا ۲۰ هزار دور در دقیقه را دارد. در محفظه این دستگاه بازوهای متحرک قرار دارند که محل قرار گرفتن لوله‌های آزمایشگاهی هستند. بعد از اینکه لوله‌های آزمایشگاهی در دستگاه جای گرفت، درب محفظه بسته می‌شود و سیستم خنک‌کننده شروع به کار می‌کند. چرخش سریع دستگاه باعث ایجاد نیروی گریز از مرکز می‌شود و همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، این نیرو اجزای محلول را از هم جدا می‌کند.

اجزای سانتریفیوژ

اجزای اصلی سانتریفیوژ یخچالدار شبیه به سایر انواع این دستگاه‌ها است و فقط ترموستات و سیستم خنک‌کننده به نوع یخچالدار اضافه می‌شود. در ادامه لیست اجزای سانتریفیوژ یخچالدار را نام می‌بریم:

• موتور الکتریکی
• بلبرینگ
• بازوی زاویه‌ثابت یا زاویه متحرک
• سرعت‌سنج
• زمان‌سنج
• ترموستات
• سیستم خنک‌کننده
• بدنه از جنس فولاد
• درب پلکسی نشکن
• روتور
• شافت
• کلید روشن و خاموش دستگاه

کدام نمونه‌های آزمایشگاهی به سانتریفیوژ یخچال‌دار نیاز دارند؟

همانطور که متوجه شدید، تنها تفاوت دستگاه‌های یخچالدار با دستگاه‌های معمولی این است که قابلیت پایین نگه داشتن دمای نمونه آزمایشی را دارند. نمونه‌های آزمایشی که در ادامه نام می‌بریم، حساس به دما هستند و برای جداسازی اجزای آن‌ها حتما باید از سانتریفیوژ یخچالدار استفاده کنید.

• نمونه خون که پلاسما و سرم خون را اندازه‌گیری می‌کنند برای جلوگیری از همولیز شدن باید در دمای پایین بمانند.
• نمونه‌های حاوی پروتئین و نوکلئیک اسید: افزایش دما باعث دناتوره شدن ساختار پروتئین‌ها و نوکلئیک‌ اسیدها می‌شود.
• نمونه‌های DNA و RNA: این مولکول‌ها نیز در دمای بالا تخریب می‌شوند و برای جداسازی آن‌ها از سایر اجزا باید در سانتریفیوژ یخچالدار باشند.
• نمونه‌های آنزیم: آنزیم‌ها نیز حساس به دما هستند و در دمای بالا ساختار و عملکردشان تغییر می‌کند.
• نمونه‌های میکروبیولوژی: دما در محیط کشت بسیاری از میکروب‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها و کشت‌های سلولی حائز اهمیت است. اگر قرار باشد این میکروارگانیسم‌ها در سانتریفیوژ قرار بگیرند، به دستگاه یخچالدار نیاز است.

انواع سانتریفیوژ یخچالدار

این دستگاه‌ها در ظرفیت‌های مختلف تولید می‌شوند و انواع گوناگونی دارند. در ادامه انواع مختلف این دستگاه‌ها را نام می‌بریم و آن‌ها را توضیح می‌دهیم:

• سانتریفیوژ یخچالدار رومیزی: این دستگاه در ابعاد کوچک‌تر ساخته می‌شود و برای جداسازی حجم کم نمونه کاربرد دارد.
• سانتریفیوژ یخچالدار صنعتی: این دستگاه در سایز بزرگ ساخته می‌شود و به اندازه یک یخچال فضا اشغال می‌کنند، اما قابلیت کار روی حجم زیاد نمونه در یک زمان مشخص را دارند.
• اولتراسانتریفیوژ یخچالدار: ویژگی این دستگاه سرعت بالای چرخش آن است و می‌تواند تا بیش از ۱۰ هزار دور در دقیقه چرخش داشته باشد. دستگاه‌های معمولی تقریبا ۴ هزار دور در دقیقه می‌چرخند.
• میکروسانتریفیوژ یخچالدار: این دستگاه‌ها برای لوله‌های آزمایشی مویین ساخته شده‌اند و برای جداسازی فازهای حجم کم نمونه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• سانتریفیوژ زاویه ثابت یخچالدار: این دستگاه بازوی ثابتی دارد که زاویه آن در طول چرخش تغییر نمی‌کند.
• سانتریفیوژ زاویه متحرک یخچالدار: بازوی این دستگاه متحرک است و زاویه آن در طول چرخش تغییر می‌کند تا فازهایی که چگالی بیشتری دارند، به جای انباشته شدن در قسمت انتهایی لوله آزمایش، در کناره لوله رسوب کنند.

روش کار و نکات مهم در کار با سانتریفیوژ یخچالدار

روش کار با سانتریفیوژهای یخچالدار تفاوت چندانی با سایر انواع این دستگاه‌ها ندارد. فقط باید در کنار تنظیم مدت زمان و سرعت دستگاه، دمای آن را نیز تنظیم کنید. بعد از انجام تنظیمات درب دستگاه را کامل ببندید و دکمه شروع را بزنید.

در ادامه به نکاتی که باید در حین کار با این دستگاه به‌ آن‌ها توجه داشته باشید، اشاره می‌کنیم:

• سانتریفیوژ را بالانس کنید. یعنی وزن لوله‌های آزمایشی در هر دو طرف بازوها باید باهم برابر باشد. اگر به اندازه کافی نمونه ندارید تا دستگاه را بالانس کنید، از لوله آزمایشی حاوی آب برای بالانس کردن بازوها استفاده کنید.
• دستگاه باید روی سطح صاف و ثابت قرار داشته باشد و در حین کار نباید جابه‌جا شود.
• لرزش یا صدای غیرطبیعی سانتریفیوژ به معنای مشکل در دستگاه است. به محض مشاهده این نشانه‌ها، برق دستگاه را قطع کنید و با پشتیبان محصول تماس بگیرید.
• روغن‌کاری منظم دستگاه را فراموش نکنید.
• به سلامت روتور توجه داشته باشید و در صورت زنگ‌زدگی و خوردگی برای تعویض آن اقدام کنید.
• لوله‌های آزمایشگاهی که در سانتریفیوژ قرار می‌گیرند باید سالم و بدون ترک باشند و ظرفیت تحمل نیروی گریز از مرکز واردشده را داشته باشند.
• اگر نمونه‌های آزمایشی داخل دستگاه ریخت، سریع آن را تمیز کنید. از دستمال نرم و تمیز و پاک‌کننده‌های خنثی بر پایه الکل برای تمیز کردن دستگاه استفاده کنید.

سخن پایانی

در این مقاله بررسی کردیم دستگاه سانتریفیوژ یخچالدار چیست و چه انواعی دارد. همچنین نمونه‌هایی که باید با این دستگاه جداسازی شوند را نام بردیم و درباره آن‌ها توضیح دادیم. مجموعه آرام گستر تولیدکننده دستگاه‌های آزمایشگاهی در انواع گوناگون و با کاربردهای مختلف است. برای آشنایی با ویژگی‌های انواع سانتریفیوژ آرام گستر وارد فروشگاه اینترنتی مجموعه شوید و روی محصول مورد نظرتان کلیک کنید. در صفحه هر محصول اطلاعات تخصصی و ویژگی‌های آن نوشته شده است. اگر سوالی درباره دستگاه‌ها یا روش خرید دارید، از طریق شماره تماس موجود در سایت با کارشناس‌های آرام گستر تماس بگیرید. همکاران ما پاسخگوی سوالات شما هستند و راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه می‌دهند.